De jaren zestig wijk “de Prinsenhof” is afgelopen jaren grondig gerenoveerd en gerevitaliseerd. De nieuwe brede school ‘de Waterlelie’ vormt een opvallend onderdeel van de revitalisering en is gesitueerd in het midden van de wijk.
De Waterlelie is een veelzijdig complex dat aan tal van functies onderdak biedt. In het gebouw van 4.568 m2 zijn 18 klaslokalen voor twee basisscholen, een kinderdagverblijf met buitenschoolse opvang, een wijkcentrum ten behoeve van het Turks Cultureel Centrum Leidschendam, een consultatiebureau, een boksschool en een sporthal ondergebracht. De sporthal en de boksschool met activiteitenruimte en kleedkamers zijn in de kelder van het complex gesitueerd. Diverse ruimten zijn flexibel te gebruiken, dit was een van de uitgangspunten voor het ontwerp.
Het gebouw is verdiept in een vijver gerealiseerd in een door Kuiper Compagnons ontworpen park. Het dak van de school, dat tevens als speelplein dienst doet, is bereikbaar via een brug. Rondom het speelplein zijn thermisch verzinkt stalen hekwerken aangebracht. Via de hoofdentree op het dak kom je in de ruimtelijke foyer en van daaruit gaan alle gebruikers direct naar hun eigen ruimte of de gezamenlijke ruimten. De foyer is van 7.00 tot 23.00 uur geopend, alle ruimtes zijn apart afsluitbaar en de gebruikers bepalen zelf hun eigen openingstijden. Via een 16 meter brede trap ga je naar de grote aula. Vanuit de aula en de schoolgangen is zicht in de sporthal.
De school is voorzien van een hoogwaardige klimaatinstallatie. Door toepassing van onder andere goede isolatie en ventilatie met warmteterugwinning is de school 25% zuiniger dan de voorgeschreven norm.
De school 'VIA Kampen' is een samenwerking van het Almere College en het Ichthus College, waar ook de afdeling Praktijkonderwijs deel van uitmaakt. De school is gelegen op een terrein aan de rand van Kampen langs de N50 en biedt huisvesting aan circa 900 leerlingen.
Geluidscontouren hebben mede de vorm van het gebouw bepaald; het gebouw is open naar de weg (N50), opvallend naar de stad en bescheiden naar de naburige woonwijk. Hoge glazen puien geven inkijk in de vele activiteiten die de school rijk is.
In het gebouw aan de Flevoweg zijn naast onderwijsfuncties, kantoren, spreekruimten en drie gymzalen (1.450 m2) ondergebracht. De gymzalen liggen in een uitkragend volume boven de hoofdentree, waar ook de sportvelden zijn gelegen.
Bij het ontwerpen van de school is contextrijk leren steeds het uitgangspunt geweest. Theorie en praktijk staan in een directe relatie met elkaar, ook visueel. Op de begane grond is een omgeving ontworpen waarin leerlingen elkaar bezig zien en elkaar kunnen inspireren met uiteenlopende praktijkonderdelen. Hier zijn de werkplaatsen van de diverse sectoren (Techniek, Economie, Science, Zorg en Welzijn en Groen) gelegen. Op de eerste verdieping zijn rondom de hal studielandschappen (klaslokalen) gesitueerd. In de voorbouw bevinden zich, naast de sportvoorzieningen, de kantoren en spreekkamers van het ondersteunende personeel.
Het winkelpark ‘De Centrale’ ontleent zijn naam aan de energiecentrale (PEB) die zich op deze locatie bevond. Behalve één Nuon-gebouwtje is alles gesloopt en wordt de locatie stapsgewijs getransformeerd naar winkels. Het huidige winkelvloeroppervlak is ruim 30.000 m2. Daarmee is De Centrale het regionale winkelcentrum van Friesland. De voorgenomen uitbreiding van 15.000 m² zal deze regionale positie nog verder versterken. Het ontwerp heeft een herkenbare vorm en brengt samenhang tussen de verschillende gebouwen, een heldere openbare ruimte en een duidelijke entree. De reclame is integraal onderdeel van het ontwerp. Vooruitlopend op deze uitbreiding is op het terrein een nieuwe KFC-filiaal ontworpen en gerealiseerd (2017).
Op een driehoekige kavel, waar de historische Vlietweg wijkt van de Vliet, is een compacte woning gerealiseerd. De woning is vooral ontworpen vanuit de beleving van de Vliet. Het basisplan van de woning bestaat uit ruw gemetselde wanden die in en om elkaar grijpen. De grenzen tussen binnen en buiten zijn vervaagd, het water en het landschap zijn een onderdeel van de woning geworden. Je wordt ontvangen in een klein buitenhof met monumentale bomen. Het venster in de tuinmuur geeft een eerste glimp op het water. De tuinmuur volgend, betreed je de hoge entreehal van de woning. Drie treden geven toegang tot de hoger gelegen woonkamer. De woonkamer heeft een panoramisch uitzicht over het water en ligt beschut naar de weg. In de volledig geopende stand van de vouwpui loopt de vloer van de woonkamer door naar buiten en wordt deze verlengd tot aan de Vliet. Tussen de woonkamer en keuken bevindt zich de trap naar de verdieping. Deze heeft uitkragende treden en een glazen balustrade. Eenmaal boven is er in drie richtingen uitzicht over het water en de met mos-sedum begroeide platte daken.
Dit project is genomineerd voor de Leidse architectuurprijs en de Reynaers projectprijs.
Meubelplein Ekkersrijt bevindt zich aan de noordzijde van Eindhoven, direct aan de A50. Het bestaande winkelcentrum (21.000 m2 bvo) is in 2013 ingrijpend gerenoveerd en uitgebreid met 24.000 m2 bvo.
Een eigen gezicht
Het bestaande meubelplein was verouderd en bestond uit losse, introverte gebouwen. De etalages en entrees van de winkels waren gericht naar het binnenplein. Naar buiten waren alleen achterkanten te zien. Bij de renovatie en uitbreiding hebben beleving en verblijf centraal gestaan. Het nieuwe complex heeft een eigentijdse, moderne uitstraling gekregen. Oude, losse bouwdelen en nieuwbouw zijn samengesmeed tot een herkenbaar, homogeen geheel, dat goed zichtbaar is vanaf de openbare weg. Daarnaast is een aangenaam verblijfsklimaat voor bezoekers gecreëerd. De winkels zijn tijdens deze grootscheepse operatie open gebleven. Door intensief overleg en afstemming tussen ontwerpteam, huurders en uitvoering is de overlast voor de zittende huurders tot een minimum beperkt is gebleven. Met deze transformatie is meubelplein Ekkersrijt weer toekomstbesteding gemaakt.
Renovatie
De bestaande winkels hebben nieuwe gevels gekregen, waardoor ze weer voldoen aan de eisen van deze tijd en qua uitstraling één geheel vormen met de nieuwbouw. Naast de gevels heeft ook de dakconstructie een grondige upgrade ondergaan en zijn installaties (o.a. sprinklerinstallatie) vervangen. Reclames zijn zorgvuldig ingepast en nergens overheersend.
Nieuwbouw
De nieuwbouw heeft een karakteristieke gevel van metaal met een bijzonder, lasergesneden patroon. Terugliggend in de voorgevel zijn de lichtreclames en hellingbanen naar het parkeerdek (500 plaatsen) opgenomen. De beweging van de auto’s op de hellingbanen zorgt op een natuurlijke manier voor extra dynamiek.
Op het voormalige binnenterrein is een vrijstaand ovaalvormig nieuw winkelgebouw gemaakt. Dit gebouw vormt het hart van het nieuwe meubelplein en is door zijn bijzondere vormgeving een icoon naar de snelweg en de omgeving. Vanaf het parkeerdek bereiken bezoekers via loopbruggen het hart en gaan ze met liften en roltrappen naar de open en overdekte winkelpromenades op de lagergelegen niveaus in het complex. Winkels op de verdieping hebben hierdoor net zoveel aanloop als op de begane grond. Door het ovaalvormige gebouw heeft het winkelgebied op maaiveld een aantrekkelijke maat met aan twee kanten winkels.
De brandweerkazerne van circa 4.500 m2 ligt direct naast een uitgestrekt natuurgebied tussen Amstelveen en Ouderkerk aan de Amstel met prachtige rietlanden en heeft een directe verbinding naar de A9.
Het gebouw staat in het water en heeft een carrévormige onderbouw rond een binnenplaats. Op deze binnenplaats zijn de remises, werkplaatsen en oefenruimten georiënteerd. De binnenplaats wordt ook als oefenplek gebruikt. De carrévorm beschermt de omliggende bebouwing tegen het geluid van de brandweeroefeningen. Bovenop de onderbouw ligt een volume van twee bouwlagen dat aan beide zijden 15 m uitkraagt. In deze lagen bevinden zich de kantoren, slaapkamers, kantine, woonkamer en de sportzaal. De metalen gevelafwerking heeft een sterke horizontale belijning die verwijst naar het platte landschap. Aan de voorzijde zijn roosters op de gevel gemonteerd die dienst doen als zonwering en als glazenwasbalkon.
Het gebouw is energiezuinig door hoogwaardige isolatie en een zeer efficiënte installatie. Verwarming geschiedt door stadsverwarming, koeling met koud water uit de bodem door middel van een monobroninstallatie. De ventilatieinstallatie is voorzien van een warmtewiel en zuigt zo koel mogelijke lucht aan onder het grote overstek boven de waterpartij.
Het stedenbouwkundige plan voorziet waar mogelijk/noodzakelijk in bouwkundige ingrepen, maar zegt vooral veel over de kwaliteit van de openbare ruimte. De kenmerkende eigenschappen van Zeist worden ook in het centrum doorgevoerd en zichtbaar gemaakt. Zo zal onder andere meer groen in het kernwinkelgebied worden aangebracht en zullen de gevels van de monumentale panden in overleg met de winkeliers zoveel mogelijk weer in oude luister worden hersteld. Het stedenbouwkundig plan definieert mogelijkheden voor realisatie van drie verschillende winkelsferen. In combinatie met het autovrij maken van het gebied ontstaat een compact kernwinkelgebied met hoge verblijfskwaliteit.
De bouwkundige ingrepen bestaan uit de revitalisering van het kernwinkelgebied van Zeist, alsmede de herontwikkeling van de bestaande bibliotheek en muziekschool. Daar waar voorgaande plannen uitgingen van de sloop en nieuwbouw van de bestaande bibliotheek en muziekschool, heeft VVKH ingezet op hergebruik/herbestemming van het bestaande gebouw ‘de Klinker’. Het gebouw is nog geen 30 jaar oud en afgezien van het gesloten karakter, functioneert het goed. Uitgangspunt bij de herbestemming is het situeren van winkelruimtes op de begane grond, dit is constructief mogelijk. In totaal wordt 3.750 m2 winkelruimte toegevoegd, waarvan 2.600 m2 nieuw.
De bibliotheek krijgt binnen de ‘Klinker-locatie’ een nieuwe plek. Op de verdiepingen worden 58 appartementen gerealiseerd. Hergebruik/herbestemming van het bestaande gebouw is niet alleen duurzaam, het levert ook een grote kostenbesparing op. Dit wordt ingezet ter verbetering van de openbare ruimte van het kernwinkelgebied.
Villa Meijendel ligt in het gelijknamige natuurgebied in Wassenaar, daar waar een dicht naaldbos verandert in een open duinvallei. Het huis heeft een monoliet onafgewerkt betonskelet en ligt voor een belangrijk deel verzonken in de duinen. Vorm en materiaalkeuze zijn afgestemd op het ongerepte omringende landschap. Glasopeningen en split-levels binnenin het huis verbinden de ruimtes op verschillende manieren met de bomen, het licht en de duinen. Op elk punt van de woning kan van het natuurgebied worden genoten.
Het huis is aan de buitenkant volledig bekleed met zwarte houten delen. Het hout is bewerkt volgens een Japanse brandmethode, een duurzame manier om hout te conserveren. Het zwarte oppervlak lijkt telkens te veranderen door het licht. Soms valt het huis weg ten opzichte van de donkere bosrand, soms schittert het in de zon vanwege het glinsterende verkoolde hout, en dan weer vormt het een achtergrond voor het schaduwspel van boomstammen en takken. Het huis is gecamoufleerd en valt tegelijkertijd op.
De entree van de villa ligt op het middenniveau, waar een kantoorruimte en twee slaapruimten gesitueerd zijn. Daarboven is de woonruimte met keuken. Een kamerhoog hoekraam in de woonkamer biedt uitzicht op de uitgestrekte duinvallei aan de voorkant. Door een laag raam is echter ook het naaldbos aan de achterkant van het huis te zien. Aan de andere kant bevindt zich de open keuken met glasdeuren naar het terras. Beneden, aan de tuinzijde, zijn de hoofdslaapkamer, badkamer en gym. Een set-back en een afwisseling van gebrand hout en openingen in de gevel creёren hier een bufferzone die voor beschutting zorgt. Door de openingen tussen de donkere stammen zijn het zwembad en de dichte bosrand te zien. Het laagste niveau bestaat uit een garage en technische ruimte.
Alle toegepaste materialen zijn ongepolijst en tonen hun stoffelijkheid: beton, staal, hout, gebrand hout en geanodiseerd aluminium. Zowel het gebrande hout aan de buitenkant, als het hout dat in het interieur is gebruikt, is Douglas-Fir, een naaldhoutsoort die groeit in de kustregio.
West 8, Adriaan Geuze, heeft het tuinontwerp verzorgd.
Villa Meijendel is genomineerd voor het BNA gebouw 2017 (categorie Particuliere woonbeleving), RAP architectuurprijs 2017 en Reynaers Projectprijs 2017.
Fotografie: Christian van der Kooy Fotografie
