De brandweerkazerne in Zaanstad is gelegen aan een van de hoofdinvalswegen van de gemeente en doet dienst als hoofdkazerne voor de regio Zaanstreek en Waterland. Naast een uitrukpost voor acht brandweerauto's zijn in het gebouw kantoren, werkplaatsen en een alarmcentrale ondergebracht. Tevens bevindt zich in het gebouw een oefencentrum waarin de vrijwilligers van de brandweer kunnen trainen. Het oefencentrum is voorzien van een inzetgebouw, waarin grote branden kunnen worden gestookt. De meldkamer is, als een uitkijkpost, op de bovenste verdieping gesitueerd.
Uitgangspunten bij de ontwerpopgave zijn geweest een kwalitatief hoogwaardig beeldniveau van de nieuwbouw op een markante zichtlocatie, passend in de bestaande omgeving en een samenhangend geheel in ruimtelijke opzet van de diverse functies.
Het gebouw is in 2007 in gebruik genomen.
| Status | gerealiseerd 2006 |
| Architecten | Gerrit-Jan van Rijswijk |
| Opdrachtgever(s) | Brandweer Zaanstreek Waterland |
Huis van Hilde ligt aan de duinrand, op de toeristische route tussen station Castricum en de duinen. Het gebouw is in januari 2015 geopend en combineert een depot- met een museumfunctie. Het archeologisch centrum is vernoemd naar Hilde, een vrouw uit de vierde eeuw na Christus en gevonden in 1995 bij een opgraving in Castricum.
Huis van Hilde is gerealiseerd in opdracht van de Provincie Noord-Holland. Elke Nederlandse provincie is verantwoordelijk voor het in stand houden en tentoonstellen van archeologische vondsten binnen haar grenzen. Het oude depot van Noord-Holland in Wormer werd te klein, het klimaat was slecht beheersbaar en het was slechts in beperkte mate toegankelijk voor bezoekers. Het gebouw op de Zanderij in Castricum biedt voldoende ruimte voor beheer en het tentoonstellen van archeologische vondsten en collecties.
Huis van Hilde heeft een vloeroppervlak van 4.480 m2 en is onderverdeeld in een paviljoen en een ondergronds depot. Het gebouw is ontworpen vanuit het omringende landschap. Het ontwerp refereert aan een nollenlandschap; een duinlandschap dat veel ouder is dan de huidige stuifzandduinen en op verschillende plaatsen in Noord-Holland nog kan worden gevonden.
In het bovengrondse, langgerekte paviljoen zijn aan de ene kant de hoofdingang, met balie en museumwinkel , alsmede een ruimte voor tijdelijke exposities, garderobe en toiletten gesitueerd en aan de andere kant de kantoren van de medewerkers. Op de eerste verdieping bevinden zich een kleinschalig restaurant met terras (op het depot) en auditorium. De langgerekte vorm en het 70 meter lange dak van het gebouw verwijzen naar de vroegmiddeleeuwse boerderijen, zoals die in de omgeving hebben gestaan. De gebogen dakconstructie is afgewerkt met CorTenstalen beplating als een verwijzing naar rietgedekte boerderijen. De grote overstekken van het dak beschermen het interieur tegen direct invallend zonlicht, wat de toepassing van grote glasvlakken toestaat. De gevel is afgewerkt met natuursteen uit Marokko, met fossiele pijlstaartinktvissen erin, een verwijzing naar de archeologische functie van het gebouw. Deze steen komt ook weer terug in het interieur.
Het depot is circa 2.200 m2 groot en verdeeld in diverse archiefruimten en de centraal gelegen tentoonstellingsruimte. Het heuvelachtige nollenlandschap is als het ware over het depot heen getrokken. Door een meter zand op dit deel van het gebouw te leggen wordt op passieve wijze een stabiel klimaat bereikt en zijn maar beperkt installaties nodig om de temperatuur en luchtvochtigheid in het depot constant te houden. Door tijdens ontwerp en uitvoering sterk in te zetten op duurzaamheid heeft Huis van Hilde een gemiddelde score van 8,6 op het duurzaamheidslabel GPR. Daarnaast heeft het integreren van gebouwdelen in het landschap zeker ook een symbolische waarde: de beste plek om archeologisch schatten te bewaren is in de grond.
De brandweerkazerne van circa 4.500 m2 ligt direct naast een uitgestrekt natuurgebied tussen Amstelveen en Ouderkerk aan de Amstel met prachtige rietlanden en heeft een directe verbinding naar de A9.
Het gebouw staat in het water en heeft een carrévormige onderbouw rond een binnenplaats. Op deze binnenplaats zijn de remises, werkplaatsen en oefenruimten georiënteerd. De binnenplaats wordt ook als oefenplek gebruikt. De carrévorm beschermt de omliggende bebouwing tegen het geluid van de brandweeroefeningen. Bovenop de onderbouw ligt een volume van twee bouwlagen dat aan beide zijden 15 m uitkraagt. In deze lagen bevinden zich de kantoren, slaapkamers, kantine, woonkamer en de sportzaal. De metalen gevelafwerking heeft een sterke horizontale belijning die verwijst naar het platte landschap. Aan de voorzijde zijn roosters op de gevel gemonteerd die dienst doen als zonwering en als glazenwasbalkon.
Het gebouw is energiezuinig door hoogwaardige isolatie en een zeer efficiënte installatie. Verwarming geschiedt door stadsverwarming, koeling met koud water uit de bodem door middel van een monobroninstallatie. De ventilatieinstallatie is voorzien van een warmtewiel en zuigt zo koel mogelijke lucht aan onder het grote overstek boven de waterpartij.
In de oude werfkelders op de kruising van de Oude en de Nieuwe Rijn in het centrum van Leiden bevindt zich het café restaurant "Annie's". In opdracht van de eigenaar van het restaurant hebben we een gekromd drijvend terras ontworpen.
Met dit kleurrijk, functioneel en energiebesparend ontwerp is invulling gegeven aan de wensen en ambities van de gemeente Leiderdorp.
Het personeel parkeert op het dak via een hellingbaan die is opgenomen in de naastgelegen groen begroeide loods voor Gemeentewerken. Hierdoor ontstond meer ruimte op het maaiveld en kon een atriumgebouw in twee lagen worden ontworpen. Vanuit het levendige binnenplein zijn alle diensten bereikbaar. Zowel de bezoekers als de mensen die in het gemeentehuis werken staan via dit plein met elkaar in verbinding. 's Avonds worden het atrium, de raadzaal, het restaurant en het vergadercentrum ook voor andere activiteiten gebruikt.
Het gemeentehuis is naar het ontwerp van VVKH architecten geheel ingericht volgens het principe van het Nieuwe Werken. Tijdens de ontwerpfase is duurzaamheid integraal benaderd. Dit heeft geleid tot een GPR-score van 8,8 waardoor het gebouw tot de meest duurzame gemeentehuizen van Nederland behoort. Ondergrondse warmte- en koude opslag, betonkernactivering en het gebruik van Wingvloeren met een overspanning van 14,4 m vormen de basis voor het milieuvriendelijke ontwerp.
fotografie: Roos Aldershoff ©
